Cáp chống cháy

Cáp chống cháy (fire-resistant cable) là loại dây cáp điện được thiết kế để tiếp tục hoạt động khi xảy ra hỏa hoạn trong một khoảng thời gian nhất định. Chúng được sử dụng để truyền năng lượng điện đến các thiết bị khẩn cấp như máy hút khói, máy bơm nước và hệ thống báo động âm thanh.

Cáp chống cháy được sản xuất bằng chất rắn được tôi nhẵn hoặc lõi đồng được bện. Trước đây, vỏ cáp chống cháy làm từ nhựa tổng hợp PVC. Nhưng do khi lớp vỏ bị cháy sẽ tạo khí thải độc hại ra môi trường gây nguy hiểm tới tính mạng nên các nhà sản xuất đã thay đổi cho an toàn hơn. Hiện nay, vỏ của cáp chống cháy được làm từ những chất liệu ít khói và không cho ra khí độc.

CÁC TIÊU CHUẨN CỦA CÁP CHỐNG CHÁY

Theo tiêu chuẩn IEC 60331 cáp cần chịu được điêu kiện cháy ở nhiệt độ 750 độ C trong thời gian ít nhất lên tới 90 phút.
Theo tiêu chuẩn CNS 11174: Điều kiện cháy ở nhiệt độ 840 độ C trong 30 phút.
Tiêu chuẩn BS 6387 loại A: Chống cháy ở điều kiện nhiệt độ 650 độ C trong 3 giờ.
Tiêu chuẩn BS 6387 loại B: Chống cháy ở điều kiện nhiệt độ 750 độ C trong 3 giờ.
Tiêu chuẩn BS 6387 loại C: Chống cháy ở điều kiện nhiệt độ 950 độ C trong 3 giờ.
Tiêu chuẩn BS 6387 loại W: Chống cháy khi có nước ở điều kiện nhiệt độ 650 độ C trong 15 phút. Sau đó chịu được thêm 15 phút nữa khi có nước phun tác động lên cáp.
Tiêu chuẩn BS 6387 loại X: Chống cháy khi có lực va chạm tác động ở điều kiện nhiệt độ 650 độ C trong 15 phút.
Tiêu chuẩn BS 6387 loại Y: Chống cháy khi có lực va chạm tác động ở điều kiện nhiệt độ 750 độ C trong 15 phút.
Tiêu chuẩn BS 6387 loại Z: Chống cháy khi có lực va chạm tác động ở điều kiện nhiệt độ 950 độ C trong 15 phút.

Phân loại cáp chống cháy

Cáp chống cháy có thể được chia thành các loại như sau:

	Cáp chống cháy loại thường	Cáp chống cháy tiêu chuẩn	Cáp chống cháy loại đặc biệt
Cấu trúc tổng thể	Cu/Mica/XLPE/FR-PVC	Cu/Mica/XLPE/LSHF	Cu/Silicone Rubber mix/LSHF
Lõi dẫn điện	Cu	Cu	Cu
Lớp chống cháy	Mica	Mica	Silicone Rubber mix
Lớp cách điện	XLPE	XLPE	Silicone Rubber mix
Lớp vỏ bảo vệ	FR-PVC	LSHF	LSHF

Cáp chống cháy Cu/Mica/XLPE/FR-PVC có lớp vỏ bọc chống cháy được làm từ PVC. Đây là vật liệu phổ biến, được sử dụng để làm vỏ bọc dây cáp điện. Ưu điểm của vật liệu PVC là tính sẵn có cao, chi phí thấp, có độ bền cao. Tuy nhiên, khi hoạt động trong môi trường có nhiệt độ cao trong thời gian dài, lớp vỏ PVC bộc lộ những nhược điểm nhất định. Chẳng hạn, lớp vỏ PVC sẽ bị cháy do chịu nhiệt trong thời gian dài, sinh ra khói và khí độc gây hại. Do đó, loại này thường được sử dụng ở môi trường trong nhà, không có nhiệt độ cao.

Lớp vỏ bọc LSHF (hay còn được gọi là LSZH) khắc phục được những hạn chế của vỏ bọc PVC. Do đó, cáp chống cháy Cu/Mica/XLPE/LSHF không chứa hoặc chứa rất ít Clo, tăng độ bền và khả năng chịu nhiệt của dây cáp điện, chống thấm nước tốt. Hơn nữa, vật liệu LSHF khi cháy sẽ không thải ra khói độc do không chứa halogen, đảm bảo an toàn cho người sử dụng.

Cáp chống cháy có vỏ bọc silicon được phát triển để sử dụng ở những nơi chịu sự thay đổi nhiệt độ khắc nghiệt. Vật liệu silicon có thể được sử dụng ở nhiệt độ xuống đến -60°C. Chúng cũng được ứng dụng trong các ngành công nghiệp sản xuất thép, công nghiệp hàng không, đóng tàu cũng như trong các nhà máy gốm sứ, thủy tinh và xi măng.

Cấu tạo và đặc điểm của chống cháy

Tương tự như các loại dây cáp điện thông thường, cáp chống cháy có thể là kết cấu đơn lõi hoặc đa lõi. Vật liệu cách nhiệt có thể là vật liệu đàn hồi (XLPE, EPR, SiR hoặc LSOH) thay vì nhựa dẻo (EVA, PE hoặc PVC) để đáp ứng các yêu cầu nghiêm ngặt về môi trường có nhiệt độ cao. Một vài đặc điểm về mặt cấu tạo của cáp chống cháy bao gồm:

Lớp lõi dẫn điện

Do dây dẫn bằng nhôm không chịu được nhiệt độ cao nên dây cáp điện chống cháy sử dụng dây dẫn tròn, bằng đồng và được bện chặt. Dây dẫn đồng ép tròn có nhiều ưu điểm so với dây dẫn hình quạt: Khi quấn băng mica, mica và dây dẫn được tích hợp chặt chẽ, có lợi cho việc phân bố đều của hệ thống điện và nâng cao hiệu suất cách điện của dây cáp điện. Bên cạnh đó, với nhiệt độ nóng chảy là 1085° C, đồng là kim loại không chỉ có khả năng dẫn điện tốt mà cũng đảm bảo về khả năng chịu nhiệt.

Lớp chống cháy

Lớp chống cháy là tuyến phòng thủ đầu tiên của cáp chống cháy và thường được làm các vật liệu có khả năng chịu nhiệt cao, phổ biến nhất là mica. Bên ngoài lõi dẫn điện thường có 2 lớp mica trở lên quấn quanh, với tỷ lệ chồng chéo thường không dưới 30%. Chiều rộng, độ dày, và tỷ lệ che phủ của lớp mica phải được đảm bảo chính xác trong quá trình sản xuất, tránh tình trạng rò rỉ và đứt gãy.

Lớp cách điện

Lớp cách điện là tuyến phòng thủ tiếp theo sau lớp chống cháy. Lớp cách điện được làm bằng polyethene liên kết ngang chống cháy. Vật liệu này còn bảo vệ dây cáp của bạn khỏi bị cháy và giữ cho chúng hoạt động lâu dài.

Lớp vỏ bảo vệ

Khả năng chịu nhiệt của cáp chống cháy phụ thuộc vào nhiệt độ hoạt động cho phép của lõi dẫn điện và lớp vỏ bảo vệ. Lớp vỏ bảo vệ của cáp chống cháy có thể bị oxy hóa mạnh do tiếp xúc với không khí. Nhiệt độ càng cao thì quá trình oxy hóa càng nghiêm trọng. Khi nhiệt độ của vượt quá 250°C, quá trình oxy hóa mạnh bắt đầu xảy ra, tạo thành lớp oxit CuO. Đây là loại oxit có thể gây độc nếu con người hít hoặc tiếp xúc. Do đó, lớp vỏ bảo vệ thường được làm bằng vật liệu LSHF, không thải ra khói độc khi cháy.

Cấu tạo cáp tín hiệu điều khiển chống nhiễu LS-UDC

CÁP CHỐNG CHÁY ĐƯỢC SỬ DỤNG Ở ĐÂU?

Cáp chống cháy thường được sử dụng trong các mạch khẩn cấp ở những nơi như bệnh viện, sân bay, đường hầm, tàu điện ngầm, văn phòng, nhà máy sản xuất và phòng thí nghiệm. Được thiết kế để hoạt động bình thường ở nhiệt độ lên tới 300 độ C, nhưng cáp điện chống cháy chỉ có thể hoạt động trong một thời gian giới hạn nếu nhiệt độ vượt quá mức đó. Lớp vỏ bọc của cáp chống cháy làm từ vật liệu không cháy, đặc biệt không chứa halogen và không sinh ra khí độc khi xảy ra cháy.

Cáp chống cháy thường được ứng dụng trong những công trình có tầm cỡ và đòi hỏi tính an toàn cao như: các trung tâm thương mại,chung cư, tòa nhà, khu resort, sân bay… Ở những quốc gia phát triển thì cáp chống cháy được sử dụng nhiều trong hệ thống điện công trình (nhất là trong hệ thống thoát hiểm, hệ thống báo cháy, hệ thống điện chính…).

Cáp chống cháy thường được sử dụng trong các hệ thống như:

Hệ thống báo cháy
Hệ thống phun nước chữa cháy,
Thiết bị dò tìm và thoát khói,
Hệ thống đèn báo nguy khẩn cấp và lối báo thoát hiểm

Những câu hỏi về cáp chống cháy

Cáp chống cháy không có nghĩa là cáp không bị cháy?

Một trong những quan niệm sai lầm phổ biến nhất là cáp chống cháy hoàn toàn không bị cháy. Trên thực tế, cáp chống cháy được thiết kế để duy trì tính toàn vẹn của mạch điện trong một khoảng thời gian xác định khi xảy ra cháy. Tuy nhiên, chúng sẽ không chịu được lửa nếu tiếp xúc trong thời gian dài hoặc ở nhiệt độ cực cao.

Tất cả các loại cáp chống cháy đều như nhau?

Không phải tất cả các loại cáp chống cháy đều được tạo ra như nhau. Các loại cáp chống cháy khác nhau được thiết kế để chịu được mức độ tiếp xúc với lửa khác nhau và trong thời gian khác nhau. Một số ví dụ cụ thể như sau:

Cáp điện chống cháy theo tiêu chuẩn BS 6387 loại C có thể chịu được nhiệt độ 950°C trong 180 phút.
Cáp điện chống cháy đáp ứng tiêu chuẩn IEC 60331 có thể chịu được nhiệt độ 750°C trong 90 phút.
Cáp chống cháy theo tiêu chuẩn BS 6387 loại W có thể chịu được nhiệt độ 650°C và có tác động của nước trong 15 phút.

Cáp chống cháy không bị hư hại?

Cáp chống cháy thực sự có khả năng chống chịu thiệt hại do cháy cao hơn so với cáp tiêu chuẩn, nhưng chúng không tránh khỏi các dạng hư hỏng khác như ứng suất cơ học, tiếp xúc với hóa chất hoặc sự xâm nhập của nước. Việc xử lý, lắp đặt và bảo trì đúng cách vẫn cần thiết để đảm bảo hiệu suất hoạt động của cáp chống cháy.

Việc sử dụng cáp chống cháy là một trong những nỗ lực để thực hiện chiến lược phòng cháy chữa cháy. Các biện pháp khác như xây dựng hệ thống báo cháy, thiết kế của tòa nhà cũng cần được phối hợp thực hiện để tăng cường hoạt động phòng cháy chữa cháy toàn diện.

Cáp chống cháy và cáp chậm cháy có thể sử dụng thay thế cho nhau?

Nhiều người cho rằng cáp chống cháy và cáp chậm cháy có thể sử dụng thay thế cho nhau. Tuy nhiên, cáp chống cháy thường có thể thay thế cáp chậm cháy trong trường hợp bình thường, nhưng cáp chậm cháy không thể thay thế cho cáp chống cháy. Cáp chống cháy có thể tiếp tục hoạt động khi có hỏa hoạn xảy ra, trong khi cáp chậm cháy được thiết kế để ngăn lửa lan rộng bằng cách ngừng đốt cháy. Ngoài tác động của nhiệt độ, một số dòng cáp chống cháy có khả năng kháng nước và chịu được tác động của sốc hay rung động.

CÁC THƯƠNG HIỆU CÁP CHỐNG CHÁY PHỔ BIẾN

Cáp chống cháy LS SAHAKO
Dây cáp điện Cadisun
Dây cáp điện Cadivi
Dây cáp điện Trần Phú

NỘI DUNG THÊM VỀ CÁP CHỐNG CHÁY

Cáp Điện

Đèn

Ống

Máy Biến Áp

Thang Máng

Thiết bị trung thế

Đầu Cáp - Hộp Nối

Cáp chống cháy

Cáp chống cháy

CÁC TIÊU CHUẨN CỦA CÁP CHỐNG CHÁY

Phân loại cáp chống cháy